Het Digitaal Product Paspoort (DPP) is een van de meest besproken innovaties binnen de circulaire economie en duurzaamheidsstrategie van de Europese Unie. Dit initiatief, dat bedoeld is de herkomst, samenstelling en milieueffecten van producten inzichtelijk te maken, wordt steeds concreter. Maar waar staan we in de implementatie van het DPP, en welke uitdagingen en kansen biedt het?
Wat is het Digitaal Product Paspoort?
Het Digitaal Product Paspoort is een digitaal document dat uitgebreide productinformatie bevat, zoals de gebruikte materialen, herkomst, recyclebaarheid en reparatiemogelijkheden. Het doel is zowel consumenten als bedrijven te helpen duurzamere keuzes te maken en de levenscyclus van producten te verlengen. De Europese Commissie ziet het als een sleutel tot een duurzamere economie met meer hergebruik en recycling.
Huidige ontwikkelingen
De Europese Unie heeft het DPP opgenomen in haar bredere Ecodesign for Sustainable Products Regulation (ESPR), die in de komende jaren stapsgewijs wordt ingevoerd. De eerste sectoren waar het paspoort verplicht zal worden, zijn onder andere batterijen, textiel en elektronica. In 2025 worden verdere regelgeving, technische infrastructuur en de bijbehorende technische standaarden verwacht om de implementatie op grote schaal mogelijk te maken.
Verschillende pilotprojecten en samen-werkingsverbanden met industrieën zijn al in gang gezet. Bedrijven experimenteren met blockchaintechnologie en cloud-oplossingen voor betrouwbare en transparante gegevensopslag.
Toch zijn er nog veel praktische en technische uitdagingen, zoals de standaardisering van data en de beveiliging van informatie.
Welke informatie komt in het paspoort
De ESPR heeft als doel duurzame producten op de Europese markt te brengen. Daarom moeten producten voldoen aan bepaalde (duurzaamheids) parameters. Over deze parameters moeten bedrijven andere bedrijven in de keten informeren via het paspoort omdat dit voor hen nuttige informatie geeft over hoe met het product om te gaan. Het gaat dan om:
- Informatie voor maximalisatie van de levensduur van het product. Bijvoorbeeld over hoe kleding te herstellen, of er standaard vervang-stukken zijn of hoe kleding te wassen.
- Informatie over het recyclen van het product. Bijvoorbeeld wat je met het product moet doen als het niet meer bruikbaar is. Met deze informatie geef je aan of en hoe je het product kunt recyclen en eventueel waar dit kan gebeuren en of er stoffen aanwezig zijn die bepaalde recyclingprocessen niet mogelijk maken.
- Informatie over de gerecyclede grondstoffen in het product.
Uitdagingen en belemmeringen
Ondanks de ambitieuze plannen zijn er verschillende hindernissen die de invoering van het DPP vertragen. Ten eerste is er de complexiteit van de toeleveringsketens: producten bestaan uit componenten van meerdere leveranciers wereldwijd, wat het lastig maakt om een eenduidige database op te bouwen. Daarnaast is er weerstand vanuit bepaalde industrieën vanwege de kosten en administratieve lasten die de invoering met zich meebrengt, terwijl men juist probeert de regeldruk voor ondernemers te verminderen.
Ook de vraag wie verantwoordelijkheid is voor invoering en onderhoud van het DPP is een discussiepunt. Moeten fabrikanten, distributeurs of retailers deze data bijhouden en toegankelijk maken? Vraagstukken waar beleidsmakers en bedrijven nog oplossingen voor moeten vinden.
Toekomstperspectief
Ondanks de uitdagingen biedt het DPP kansen voor een duurzamere economie. Consumenten krijgen meer inzicht in producten die ze kopen, bedrijven kunnen beter voldoen aan de vraag naar transparantie, en recyclingprocessen kunnen efficiënter worden ingericht.
De komende maanden zijn cruciaal voor de verdere uitwerking van het DPP. Technologieën zoals kunstmatige intelligentie en blockchain kunnen helpen bij het waarborgen van betrouwbaarheid en efficiëntie. De eerste verplichte invoeringen zullen als testcase dienen voor bredere toepassingen in andere sectoren. ■
